2015-12-17

Ke mele ʻo Ke Akua Mana Ē

Aloha mai nō kākou e nā makamaka heluhelu a me koʻu mau hoaaloha!  Pehea mai nei ʻoukou i kēia lā?

Ua hoʻomaka au e hoʻolohe i nā mele Kalikimaka i kēlā pule aku nei.  Nui loa nā mele Kalikimaka ma YouTube ma nā ʻōlelo like ʻole, akā nei, makemake au i nā mele i hīmeni ʻia ma ka ʻōlelo Hawaiʻi a i ʻole nā mele Kalikimaka kuʻuna ma ka ʻōlelo Pelekānia i hīmeni ʻia e Bing Crosby.

ʻĀpono aku au i ke pā sēdē Kalikimaka na Amy Hānaialiʻi Gilliom i kapa ʻia ʻo A Hawaiian Christmas.  Hiki ke kūʻai mai ma Amazon.  I koʻu manaʻo, nahenahe ka leo o Amy Hānaialiʻi a laila, maikaʻi loa nā mele a pau o kēia pā sēdē.  Eia ka papa mele o ia pā sēdē.
  • Hāmau E Nā Kānaka (Hark! The Herald Angels Sing)
  • Betelehema Iki Ē (O Little Town of Bethelehem)
  • Pō Laʻi Ē (Silent Night)
  • Have Yourself A Merry Little Christmas*
  • Pōmaikaʻi Wale Kō Ke Ao (Joy To The World)
  • Hoʻonani Kākou Iā Ia (O Come All Ye Faithful)
  • Ka Pō Laʻelaʻe Ka Hikina Mai (It Came Upon a Midnight Clear)
  • Little Drummer Boy* / Do You Hear What I Hear?*
  • Pō Hemolele (O Holy Night)
  • White Christmas*
  • Mele Kalikimaka*
  • Mary Did You Know?*
  • Ke Akua Mana Ē (How Great Thou Art)
  • Ave Maria**
Hīmeni ʻo Amy Hānaialiʻi i nā mele me ke kaha kuhi (*) ma ka ʻōlelo Pelekānia.  ʻĀ!  Hīmeni ʻo ia iā Ave Maria ma ka ʻōlelo Lākina.

ʻO ke pā sēdē ʻo A Hawaiian Christmas

Nā mele o ke pā sēdē

ʻO Ke Akua Mana Ē kaʻu mele punahele o ua pā sēdē nei.  Eia iho nei nā huaʻōlelo:

Ke Akua Mana Ē
E ke akua nani kamahaʻo,
Nāu nō i hana ka honua nei,
Me nā hōkū, ka uila, ka hekili,
Hōʻike ana i kou mana ē.

E mele au i ka hoʻōla ē,
He nani nō, he nani nō,
E mele au i ka hoʻōla ē,
He nani nō, he nani nō.

Ua hana ʻoe i ka wao nahele,
A me nā manu o ka lewa pū,
Nā kahawai, nā mauna kiʻekiʻe,
Hōʻike ʻana i kou nani ē.

Ua make nō ke keiki hiwahiwa,
No kō ke ao nei hewa nō a pau,
Ua ala hou ʻo ia mai ka make,
I kala hala no kākou a pau.

Ke kūlou haʻahaʻa nei mākou,
I mua ou, e ka hoʻōla ē,
A hoʻonani aku iā ʻoe,
E ke aliʻi nani o ke ao.


Ke Akua Mana Ē ma ka ʻōlelo Kepanī
He mele kaulana loa ʻo Ke Akua Mana Ē a ua unuhi ʻia i nā ʻōlelo like ʻole e laʻa me ka ʻōlelo Kōlea (주 하나님 지으신 모든 세계), ka ʻōlelo Kepanī (輝く日を仰ぐとき), ka ʻōlelo Wiekanama (Lớn Bấy Duy Ngài), ka ʻōlelo ʻInidonesia (Sungguh Besar Kau Allahku a i ʻole Ajaib Tuhan), ka ʻōlelo Sepania (Cuan grande es Él), ka ʻōlelo Pōlani (Gdy na ten świat spoglądam, wielki Boże), ka ʻōlelo Lūkia (Великий Бог), ka ʻōlelo Hunakulia (Mily nagy vagy Te), ka ʻōlelo Pākē (祢真偉大), ka ʻōlelo Māori (Whakaaria mai), ka ʻōlelo Helene (Ω Κύριε μου, πόσο σε θαυμάζω), ka ʻōlelo Hopi (Um Hin Lolma) a pēlā aku.

He mele Kuekene ke mele kumu a ʻo O Store Gud ka inoa kumu ma ka ʻōlelo Kuekene.  Ua haku ʻo Carl Gustav Boberg i ia mele i ka makahiki 1885.

A hui hou!

2015-12-15

Nā puke kākau ʻInidonesia

Aloha mai nō kākou e nā makamaka heluhelu a me koʻu mau hoaaloha!  Pehea mai nei ʻoukou i kēia lā?  

I koʻu huakaʻi ʻana i ka mokupuni ʻo Bali ma ʻInidonesia i kēlā makahiki aku nei, ua kūʻai mai au i kekahi puke kākau ʻInidonesia ma laila no ka mea nani nā ʻili a emi loa.  Hiki ke kūʻai mai i ka puke kākau nui no hoʻokahi wale nō kālā ʻAmelika a i ka puke kākau liʻiliʻi no kanalima kēneka ʻAmelika.  I koʻu manaʻo, he puke kākau maikaʻi loa me nā ʻili paʻa.

He puke kākau ʻInidonesia

Kekahi puke kākau ʻē aʻe

ʻO loko o ka puke kākau ʻInidonesia

A hui hou!

2015-12-09

Ka puke ʻo Koʻu Kino

Aloha mai nō kākou e nā makamaka heluhelu a me koʻu mau hoaaloha!  Pehea mai nei ʻoukou i kēia lā?  
 
Nui nā puke i kākau ʻia ma ka ʻōlelo Hawaiʻi aʻu i kūʻai ʻai mai i nā makahiki i hala iho nei.  Ua mihi iho au i ka heluhelu ʻana ʻole i ia mau puke, akā naʻe, makemake au e hoʻomaka e heluhelu i nā puke a hoʻolauna ma ʻaneʻi.
 
I koʻu hoʻomaka ʻana e aʻo mai i ka ʻōlelo Hawaiʻi, ua loaʻa kēia puke pāmia ʻo Koʻu Kino ma Amazon.  Ua ʻano hoka au no ka mea he puke na nā kamaliʻi liʻiliʻi kēia.  ʻAʻohe hopunaʻōlelo i loko, akā, aia nā huaʻōlelo wale nō.  Inā makemake ʻoe e pāʻani me nā kamaliʻi a i ʻole e aʻo aku i kekahi mau huaʻōlelo iā lākou, i koʻu manaʻo he puke maikaʻi loa ma muli o ka maʻalahi.  Eia kekahi, mānoanoa loa nā ʻaoʻao.  ʻO ke keiki ikaika wale nō ka mea e nahae i kekahi ʻaoʻao o kēia puke!
 
I loko o ka puke, loaʻa nā huaʻōlelo no ke kino kanaka e laʻa me ka waha, ke poʻo, ka maka, ka pepeiao a pēlā aku.  ʻĀ!  ʻUmi ʻaoʻao wale nō ko kēia puke.  Eia ka loulou ma Amazon.  ʻAno ʻē, no ka mea, ua kākau ʻia he puke me ʻewalu ʻaoʻao ma ke kahua paʻa Amazon.  Ua helu hou au, a laila, ua loaʻa nō he ʻumi ʻaoʻao i loko o kaʻu puke.
 
Ka ʻili alo

Ka ʻili kua

Ka ʻaoʻao ʻehā

Ka ʻaoʻao ʻehiku

A hui hou!

2015-12-07

Ke kī o Ocha No Yamaguchien

Aloha mai nō kākou e nā makamaka heluhelu a me koʻu mau hoaaloha!  Pehea mai nei ʻoukou i kēia lā? 

I kēlā pule aku nei, ua loaʻa iaʻu ke kī ʻōmaʻomaʻo mai kekahi haumāna aʻu.  ʻIke ʻo ia, nui koʻu makemake i ke kī a walaʻau pinepine māua e pili ana i ke kī no ka mea he kumu aʻo kī ʻo ia.  Kūʻai mau mai ʻo ia i ke kī Yame (八女) ma ka hale kūʻai kī ʻo Ocha No Yamaguchien (お茶の山口園) ma Itoshima ma Fukuoka nei.  Eia aʻe ka loulou no ke kahua paʻa o ia hale kūʻai kī.

Loaʻa ke kaona ʻo Yame ma ka mokuʻāina ʻo Fukuoka a kaulana loa ʻo Yame i ke kī.  Ke hele ʻoe i Yame, hiki ke ʻike i nā māla kumu kī he nui ma ʻō ma ʻaneʻi a hiki nō hoʻi ke kūʻai mai i nā kī like ʻole ma laila.  Aia ka Hale Hōʻikeʻike Kī (お茶の文化館) no ke kī ma Yame a mālama nō hoʻi ʻia ka Hoʻolauleʻa Kī (献茶祭).

Ke ʻeke o ke kī ʻōmaʻomaʻo

ʻO  Ke Kēhau Kakahiaka ka inoa o kēia kī

Ke kua o ke ʻeke

Nā lau kī

Ua mākaukau ke kī

A hui hou! 

2015-12-01

Ka palokea

Aloha mai nō kākou e nā makamaka heluhelu a me koʻu mau hoaaloha!  Pehea mai nei ʻoukou i kēia lā? 

He mea kaumaha, akā naʻe, kaulana ʻo ʻApelika Hema i ka hoʻokae ʻana i ka lāhui mai ka makahiki 1948 a hiki i ka makahiki 1994.
Ka hoʻokae ʻana i ka lāhui
Kaulana nō hoʻi ʻo ʻApelika Hema i kekahi kī ʻono, ʻo ia hoʻi, ʻo ke kī laʻalāʻau ʻulaʻula (rooibos).  Nui koʻu makemake i kēia ʻano kī a hoʻouna pinepine mai koʻu kaikuahine iaʻu i ke kī laʻalāʻau ʻulaʻula āna e kūʻai mai ai ma ʻAmelika.  Hiki ke kūʻai mai i nā ʻono like ʻole o ia kī ma ʻAmelika e laʻa me ke kokoleka keʻokeʻo, ke kalamela, ke kopikala, ka ʻawapuhi a pēlā aku.  Hiki iā ʻoe ke inu i ke kī laʻalāʻau ʻulaʻula ma mua o ka hoʻi ʻana e hiamoe no ka mea ʻaʻohe ʻākope i loko.

Ke kī laʻalāʻau ʻulaʻula
A laila, kaulana nō hoʻi ʻo ʻApelika Hema i kekahi pua nani, ʻo ia hoʻi, ʻo ka pua laʻalāʻau kōpaʻa a i ʻole ka palokea (protea).  Nui ʻino nā ʻano kēia pua, akā, i koʻu manaʻo nani nā pua a pau.  I ka wā i hala iho nei, ua hoʻohana au i kēia ʻano pua no ka hoʻonohonoho pua ʻana.  Hō ka nani!


He kumu palokea

He palokea

Nani loa kēia palokea

ʻO kekahi palokea ʻē aʻe

A hui hou!